< Qeri | Mündəricat | İrəli >
I. Yolun nişanlanması (5 saylı Әlavә) yol hәrәkәtinin nizamlanmasının sәmәrәli vasitәlәrindәn biri olmaqla, nәqliyyat axınının qaydaya salınmasına vә yolun buraxılış qabiliyyәtinin yüksәldilmәsinә xidmәt edir.
II. Yol nişanlanmasına hәrәkәt tәhlükәsizliyini artırmaq mәqsәdi ilә yol hәrәkәti qaydalarını müәyyәnlәşdirәn, yol qurğularının ölçülәrini vә ya yolun istiqamәtini bildirәn, yolun hәrәkәt hissәsinә, yolun vә yol qurğularının digәr elementlәrinә çәkilәn xәtlәr, yazılar vә digәr qeydlәr aiddir. Yol nişanlanması müstәqil şәkildә, habelә yol nişanları vә svetoforlarla birlikdә tәtbiq olunur.
III. Yolun nişanlanmasının aşağıdakı formaları vardır:
1) üfüqi;
a) uzununa (1.1—1.11);
b) köndәlәninә (1.12—1.15);
v) digәrlәri (1.16.1—1.24);
2) şaquli.
IV. Yolun nişanlanması yol hәrәkәtinin tәşkilinә, yol hәrәkәti iştirakçılarının xәbәrdar edilmәsinә vә istiqamәtlәndirilmәsinә xidmәt edir. Ondan müstәqil şәkildә ayrıca vә ya tәlәblәrini dәqiqlәşdirdiyi vә yaxud tamamladığı yol nişanları ilә birgә istifadә edilir.
V. Yolun üfüqi nişanlanması müәyyәn hәrәkәt rejimini vә hәrәkәt tәrzini müәyyәn etmәklә, yolun hәrәkәt hissәsinә, sarı rәnglә olan 1.4, 1.10 vә 1.17 xәtlәri istisna olunmaqla, ağ rәngdә çәkilir.
VI. Üfüqi nişanlanma xәtlәri aşağıdakılardır:
1) 1.1 — әks istiqamәtli nәqliyyat axınlarını ayırır vә yolların tәhlükәli yerlәrindә hәrәkәt
zolaqlarının sәrhәdini, yolun hәrәkәt hissәsinin giriş qadağan edilәn sәrhәdlәrini, nәqliyyat vasitәlәrinin duracaq yerlәrinin sәrhәdlәrini vә avtomagistrallara aid edilmәyәn yolların hәrәkәt hissәsinin kәnarlarını göstәrir;
2) 1.2 — avtomagistrallarda hәrәkәt hissәsinin kәnarını göstәrir (enli bütöv xәtlәr);
3) 1.3 — dörd vә daha çox hәrәkәt zolağı olan yollarda әks istiqamәtli nәqliyyat axınlarını ayırır;
4) 1.4 — 3.27 nişanı ilә birlikdә tәtbiq edildikdә dayanma qadağan olunan yerlәri bildirir vә hәrәkәt hissәsinin kәnarına vә ya bordürün üst hissәsindә çәkilir;
5) 1.5 — iki vә ya üç zolağı olan yollarda әks istiqamәtli nәqliyyat axınlarını ayırır, bir istiqamәtdә
hәrәkәt üçün iki vә daha çox zolaq olduqda, hәrәkәt zolaqlarının sәrhәdlәrini göstәrir;
6) 1.6 — әks istiqamәtli vә ya eyni istiqamәtli nәqliyyat axınlarını ayıran 1.1 vә ya
1.11 nişanlanma xәtlәrinә yaxınlaşma barәdә xәbәrdarlıq edir (yaxınlaşma xәtti — cizgilәrinin uzunluğu onların aralarındakı mәsafәdәn üç dәfә böyük olan qırıq xәtlәr);
7) 1.7 — yolayrıcının hüdudlarında hәrәkәt zolaqlarını göstәrir (cizgilәri qısa vә onların
aralarındakı mәsafә cizginin uzunluğuna bәrabәr olan qırıq xәtlәr);
8) 1.8 — sürәtlәndirmә vә ya tormozlama zolağı ilә yolun hәrәkәt hissәsinin әsas zolağı arasında
sәrhәdi göstәrir (enli qırıq xәtlәr müxtәlif sәviyyәlәrdәki yolayrıclarında, kәsişmәlәrdә, avtobus dayanacaqları zonasında vә sair yerlәrdә);
9) 1.9 — reversiv hәrәkәtlә nizamlanma tәtbiq edilәn hәrәkәt zolaqlarının sәrhәdlәrini göstәrir,
qarşılıqlı hәrәkәtlә nizamlanma tәtbiq olunan yollarda әks istiqamәtli (qarşılıqlı hәrәkәt svetoforları söndürülәn zaman) nәqliyyat axınlarını ayırır;
10) 1.10 — 3.28, 5.40 nişanları ilә birlikdә tәtbiq edildikdә duracağın qadağan
olunduğu yerlәri bildirir vә hәrәkәt hissәsinin kәnarına vә ya bordürün üst hissәsindә çәkilir;
11) 1.11 — yalnız bir zolaqdan çıxaraq yerdәyişmәyә icazә verilәn yol sahәlәrindә әks vә ya eyni
istiqamәtli nәqliyyat axınlarını ayırır vә yalnız bir tәrәfә hәrәkәt etmәyә icazә verilәn yollarda duracaqlara girmәk vә çıxmaq, geriyә dönmәk vә sair üçün nәzәrdә tutulmuş yerlәri göstәrir;
12) 1.12 (stop-xәtt) — 2.5 nişanı olduqda vә ya svetoforun (nizamlayıcının) qadağan
siqnalı verildikdә, sürücünün dayanmalı olduğu yeri göstәrir;
13) 1.13 — kәsişәn yolla hәrәkәt edәn nәqliyyat vasitәlәrinә yol vermәk üçün sürücünün lazım gәldikdә, dayanmalı olduğu yeri göstәrir;
14) 1.14.1 — nizamlanmayan piyada keçidini, 1.14.2 — piyadaların hәrәkәt istiqamәtini, 1.14.3 — hәrәkәtin svetoforla nizamlandığı piyada keçidini göstәrir;
15) 1.15 — velosiped yolunun yolun hәrәkәt hissәsi ilә kәsişdiyi yeri göstәrir;
16) 1.16.1, 1.16.2, 1.16.3 — nәqliyyat axınlarının ayrıldığı vә ya birlәşdiyi
yerlәrdә istiqamәtlәndirici adacıqları göstәrir;
17) 1.17 — ümumi istifadәdә olan nәqliyyat vasitәlәrinin dayanacaqlarını vә taksi duracaqlarını göstәrir;
18) 1.18 — yolayrıcında hәrәkәtin zolaqlar üzrә icazә verilmiş istiqamәtlәrini göstәrir, müstәqil, yaxud 5.8.1, 5.8.2 nişanları ilә birlikdә tәtbiq edilir, dalan tәsviri çәkilmiş nişanlama xәtti göstәrir ki, yaxınlıqdakı hәrәkәt hissәsinә dönmәk qadağandır, sol kәnar zolaqdan sola dönmәyә icazә verәn işarә hәmin zolaqdan geriyә dönmәyә dә icazә verir;
19) 1.19 — yolun hәrәkәt hissәsinin daralan sahәsinә (hәmin istiqamәtdә zolaqların sayının azaldığı sahәyә), yaxud әks istiqamәtlәrdә nәqliyyat axınlarını ayıran 1.1 vә 1.11 nişanlama xәtlәrinә yaxınlaşmanı göstәrir. Birinci halda 1.19 nişanlama xәtti 1.18.1, 1.18.2,
1.18.3 nişanları ilә birlikdә tәtbiq oluna bilәr;
20) 1.20 — 1.13 nişanlanma xәttinә yaxınlaşmanı bildirir;
21) 1.21 (“stop” yazısı) — 2.5 nişanı ilә birlikdә tәtbiq olunduğu hallarda 1.12
nişanlanma xәttinә yaxınlaşmanı bildirir;
22) 1.22 — yolun (marşrutun) nömrәsini göstәrir;
23) 1.23 — ümumi istifadәdә olan nәqliyyat vasitәlәri üçün xüsusi zolağı göstәrir.
VII. Üfüqi nişanlanma xәttinin xüsusiyyәti:
1) 1.1, 1.2, 1.3 xәtlәrini kәsib keçmәk qadağandır;
2) nәqliyyat vasitәsini yolun çiynindә dayandırmaq üçün hәrәkәt hissәsinin kәnarını göstәrәn vә sürücüdәn
sağda yerlәşәn 1.1 vә 1.2 xәtlәrini kәsib keçmәyә yol verilir;
3) 1.5, 1.6, 1.7, 1.8 xәtlәrini istәnilәn tәrәfdәn kәsib keçmәyә icazә verilir;
4) qarşılıqlı hәrәkәt svetoforlar olmadıqda vә ya söndürülmüş olduqda, 1.9 xәtti sürücüdәn sağdadırsa, onu kәsib keçmәyә icazә verilir, qarşılıqlı hәrәkәt svetoforları yanarkәn bir istiqamәtdә hәrәkәtә icazә verilәn zolaqları bir-birindәn ayıran 1.9 nişanlama xәttini istәnilәn tәrәfdәn kәsib keçmәk olar. Qarşılıqlı hәrәkәt svetoforları söndürüldükdә sürücü dәrhal 1.9 nişanlanma xәttindәn sağ tәrәfә yerdәyişmә etmәlidir. Qarşılıqlı hәrәkәt svetoforları söndürülmüş olduqda әks istiqamәtli nәqliyyat axınlarını ayıran
1.9 xәttini kәsib keçmәk qadağandır;
5) 1.11 xәttini qırıq xәtt tәrәfdәn, habelә yalnız ötmәni vә ya yandan keçmәni başa çatdırdıqdan
sonra bütöv xәtt tәrәfdәn kәsib keçmәyә icazә verilir. Yeri dәyişdirilә bilәn dayaqlarda qurulmuş müvәqqәti yol nişanlarının vә nişanlanma xәtlәrinin mәnaları bir-birinә zidd gәldikdә, sürücülәr yol nişanlarını әsas tutmalıdırlar.
VIII. Yol qurğularının elementlәrinә (körpülәrә, dәmiryol keçidlәrinә, dayaq qurğularına vә s.) hasarlara, sütunlara, elәcә dә yollarda olan vә hәrәkәt üçün tәhlükә yaradan digәr obyektlәrin üzәrinә, onların ölçülәrini göstәrmәk vә hәmçinin sürücülәrin gözlә istiqamәti müәyyәnlәşdirmәsinә kömәk etmәk mәqsәdilә, ağ vә qara rәngli zolaq şәklindә şaquli nişanlama çәkilir.
IX. Şaquli nişanlanma xәtlәri aşağıdakılardır:
1) 2.1 — yol qurğularının hәrәkәtdә olan nәqliyyat vasitәlәri üçün tәhlükә doğuran ünsürlәrini
(körpülәrin dayaqlarını vә s.) göstәrir;
2) 2.2 — tunellәrin, körpülәrin aşırımlarının aşağı kәnarını göstәrir;
3) 2.3 — ayırma zolaqlarında vә ya tәhlükәsizlik adacıqlarında düzәldilmiş dairәvi adacıqları göstәrir;
4) 2.4 — istiqamәtlәndirici dirәkciklәri, yolkәnarı kötükcüklәri, çәpәrlәrin dayaqlarını vә s. göstәrir
5) 2.5 — kiçik radiuslu döngәlәrdә, sәrt enişlәrdә, digәr tәhlükәli sahәlәrdә yol sәdlәrinin yan sәthini göstәrir;
6) 2.6 — başqa sahәlәrdә yol sәdlәrinin yan sәthini göstәrir;
7) 2.7 — tәhlükәli sahәlәrdә yol sәthindәn hündürә çıxan tәhlükәsizlik adacıqlarını göstәrir.