< Qeri | Mündəricat | İrəli >

Maddә 59. Svetoforun siqnalları

I. Yollarda, yolayrıclarında vә digәr yerlәrdә yol hәrәkәtini nizama salmaq üçün svetoforlardan istifadә olunur. Svetoforların vasitәsi ilә verilәn siqnallarda yaşıl, sarı, qırmızı vә ağ-sarımtıl rәnglәr tәtbiq edilir (3 saylı Әlavә).

II. Tәyinatından asılı olaraq svetofor siqnalları dairәvi formalı, ox (oxlar), piyadanın vә ya velosipedin silueti şәklindә vә X formalı ola bilәr. Dairәvi siqnallı svetoforların yaşıl ox (oxlar) şәklindә bir vә ya iki әlavә bölmәsi ola bilәr: hәmin bölmәlәr dairәvi yaşıl siqnalın sәviyyәsindә yerlәşdirilir.

III. Svetoforun dairәvi siqnallarının aşağıdakı mәnaları vardır:

1) yaşıl rәngli işığın yanması — bu siqnal hәrәkәtә icazә verir;

2) yaşıl rәngli işığın yanıb- sönmәsi — bu siqnal hәrәkәtә icazә verir vә bildirir ki, onun vaxtı qurtarır, tezliklә qadağan siqnalı yanacaq (yaşıl siqnalın sönmәsinә qәdәr qalan müddәti sürücülәrә bildirmәk üçün rәqәmli tablo tәtbiq edilә bilәr);

3) sarı rәngli işığın yanması — bu siqnal hәrәkәti qadağan vә tezliklә siqnalların dәyişәcәyi barәdә xәbәrdarlıq

edir;


4) sarı rәngli işığın yanıb-sönmәsi — hәrәkәtә icazә verir vә nizamlanmayan yolayrıcının vә ya piyada keçidinin

olduğunu bildirir, tәhlükә barәdә xәbәrdarlıq edir;

5) qırmızı rәngli işığın yanması vә ya yanıb-sönmәsi — bu siqnal hәrәkәti qadağan edir;

6) qırmızı vә sarı rәngli işıqların eyni vaxtda yanması — bu siqnal hәrәkәti qadağan edir vә tezliklә yaşıl siqnalın yanacağını bildirir.

IV. Svetoforun oxlar şәklindә qırmızı, sarı vә yaşıl rәngli işıqlarının mәnası müvafiq rәngli dairәvi işıqların mәnası ilә eynidir, lakin onların qüvvәsi yalnız oxlarla göstәrilәn istiqamәtә (istiqamәtlәrә) şamil edilir. Hәm dә sola dönmәyә icazә verәn ox, müvafiq yol nişanının geriyә dönmәyi qadağan etmәdiyi hallarda, geriyә dönmәyә dә icazә verir. Әlavә bölmәdәki yaşıl oxun da mәnası belәdir. Әlavә bölmәnin işığının sönmәsi bu bölmәnin nizamladığı istiqamәtdә hәrәkәtin qadağan edilmәsi demәkdir.

V. Svetoforun әsas yaşıl işığının üstünә qara konturlu ox (oxlar) çәkilmişsә, bu, sürücülәrә svetoforun әlavә bölmәsinin olduğunu bildirir vә әlavә bölmәnin işığında göstәrilәndәn fәrqlәnәn digәr istiqamәtlәrdә hәrәkәtә icazә verir.

VI. Svetoforun işığı piyada (velosiped) silueti şәklindәdirsә, onun qüvvәsi yalnız piyadalara (velosipedçilәrә) şamil edilir. Bu zaman yaşıl işıq piyadaların (velosipedçilәrin) hәrәkәtinә icazә verir, qırmızı işıq isә onların hәrәkәtini

qadağan edir. Velosipedçilәrin hәrәkәtini nizamlamaq üçün hәmçinin dairәvi işıqları olan kiçik ölçülü svetoforlardan da istifadә edilә bilәr; hәmin svetoforlara üzәrindә qara rәngli velosiped tәsviri olan 200x200 mm ölçüdә ağ rәngli düzbucaqlı lövhә әlavә olunur.

VII. Kor piyadalara yolun hәrәkәt hissәsini keçmәyin mümkünlüyünü bildirmәk üçün svetoforun işıq siqnallarına sәs siqnalı da әlavә edilә bilәr.

VIII. Yolun hәrәkәt hissәsinin zolaqları ilә, xüsusәn hәrәkәt istiqamәti әks tәrәfә dәyişә bilәn zolaqları ilә nәqliyyat vasitәlәrinin hәrәkәtini nizamlamaq üçün belә yollarda qırmızı rәngli X formalı siqnalı vә aşağı yönәldilmiş oxşәkilli yaşıl siqnalı olan qarşılıqlı svetoforlar tәtbiq edilir. Bu siqnallar onların altında yerlәşәn zolaqda hәrәkәti müvafiq sürәtdә qadağan edir vә ya ona icazә verir. Qarşılıqlı svetoforun әsas siqnallarına diaqonal üzrә aşağı sağa vә ya sola istiqamәtlәndirilmiş oxşәkilli sarı siqnal әlavә edilә bilәr; onun yanması siqnalın dәyişәcәyini vә oxun göstәrdiyi

zolağa keçmәyin zәruriliyini bildirir. Hәr iki tәrәfdәn image 1.9 nişanlama xәtti olan zolağın üzәrindә asılmış

qarşılıqlı svetofor siqnalları yanmadıqda, bu zolağa girmәk qadağandır.

IX. Tramvaylar, habelә digәr ümumi istifadәdә olan nәqliyyat vasitәlәri üçün ayrılmış zolaqda hәrәkәt edәn hәmin nәqliyyat vasitәlәrinin hәrәkәtini nizamlamaq üçün “T” hәrfi şәklindә yerlәşmiş ağ-sarımtıl dörd dairәvi siqnalı olan birrәngli siqnal svetoforları tәtbiq edilә bilәr. Svetoforun aşağısında yanan siqnalla eyni anda yuxarıda yanan bir vә ya bir neçә siqnal — hәrәkәtә icazә verir. Aşağı siqnalla birlikdә: yuxarıdakı sol siqnal yananda — sola, ortadakı yananda — düzünә, sağdakı yananda — sağa hәrәkәt etmәyә icazә verir. Әgәr yalnız yuxarıdakı üç siqnal yanırsa, hәrәkәt qadağandır.

X. Dәmiryol keçidindә yerlәşәn dairәvi ağ-sarımtıl siqnal nәqliyyat vasitәlәrinin keçiddәn keçib getmәsinә icazә verir. Yanıb-sönәn ağ-sarımtıl vә sönmüş qırmızı siqnal olduqda görmә sahәsi hәddindә keçidә yaxınlaşan qatarın (lokomotivin, drezinanın) olmadığı halda hәrәkәtә icazә verir.

XI. Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanının yol hәrәkәti tәhlükәsizlik komissiyasının qәrarı olmadan onların әrazisindә yerlәşәn yollarda svetoforlar qurmaq qadağandır.

XII. Yollarda svetoforların qurulması vә onların lazımi vәziyyәtdә işlәmәsinә nәzarәt Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanı tәrәfindәn hәyata keçirilir.

XIII. Müvafiq qәrar olmadan svetoforların qurulması üçün onları quraşdıran şәxslәr mәsuliyyәt daşıyırlar.